Σημείωση: Το άρθρο αποτελεί προσωπικές και μόνο, σκέψεις του συγγραφέα.
Το 2020 τελικά εξελίσσεται, ως ο χρόνος με τις πολυπληθέστερες και πολύ-επίπεδες υβριδικές και ασύμμετρες απειλές. Θα αποτελέσει εξίσου και το χρόνο με τις περισσότερες γεωστρατηγικές αλλαγές.
Το ισοζύγιο δυνάμεων πιθανώς να αλλάξει, αν δεν γίνει κάτι. Αν εξετάσουμε όλα τα υπάρχοντα γεγονότα σκεπτόμενοι με θετικούς όρους, ο παρόντας χρόνος της αλληλεγγύης και συνεργασίας, πρέπει να αξιοποιηθεί. Πρέπει να θεωρηθεί ως ευκαιρία να υλοποιηθούν υποσχέσεις περί ενός πραγματικού πλάνου στρατηγικής ανάπτυξης της Ελλάδας εν μέσω ενός νέου στρατηγικού βάθους. Θα πρέπει να δημιουργηθούν και να υλοποιηθούν περαιτέρω οι συμμαχίες μας. Θα πρέπει να πάρουν σάρκα και οστά, συλλογικά και σε διμερές επίπεδο, εξίσου.
Οι σημερινές απειλές και προκλήσεις, υβριδικές και ασύμμετρες, θα επηρεάσουν μεταξύ άλλων και την Ελλάδα. Βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θα επηρεάσουν περαιτέρω την Ευρωπαϊκή Ένωση και την «αυλή αυτής». Το γεγονός αυτό δεν χωράει άλλο ανάλυση, ούτε φαντασία στο κατά πόσο αυτό θα γίνει.
Αντιθέτως, οι όποιες προκλήσεις και απειλές, υβριδικές ή και ασύμμετρες, θα πρέπει εν τέλει να έχουν μια ολοκληρωτική, πολύ-επίπεδη ισχυρή και ηχηρή απάντηση και όχι μόνο σε επίπεδο αποτροπής. Είναι καιρός να δούμε τα πράγματα με ρεαλισμό και πραγματισμό. Δεν θα σταματήσουν οι προκλήσεις και απειλές. Και εμείς δεν θα ζήσουμε με το φόβο αυτό. Πρέπει να προχωρήσουμε μπροστά. Και το γεγονός αυτό μας σταματά.
Αυτό που ίσως δεν είναι γνωστό είναι ότι οι περισσότερες από τις προκλήσεις/απειλές αυτές, δεν αποτελούν κάτι το καινούργιο. Για όσους βρίσκονται στα κέντρα αποφάσεων το θέμα αυτό δεν είναι νέο.
Το ενδεχόμενο, να εξελιχθούν τα γεγονότα με κάποια έκβαση, θετική ή αρνητική, είναι σίγουρο. Έτσι γνωρίζοντας ότι κάπως θα εξελιχθούν εν τέλει τα πράγματα, καλό θα είναι να αντιδράσουμε πραγματιστικά. Ρεαλιστικά. Δραστικά. Με πλάνο και στρατηγική (τακτική και επιχειρησιακή), πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά. Έτσι όσο περισσότερο έλεγχο, πίεση και συμμετοχή διατηρούμε και δημιουργούμε, τόσο το καλύτερο για το εθνικό μας συμφέρον αλλά και των συμμάχων μας. Πρέπει να δημιουργήσουμε το δικό μας περιβάλλον όπως εμείς το γνωρίζουμε και μπορούμε.
«Οι νέες συμμαχίες πρέπει να πάρουν σάρκα και οστά»
Οι προκλήσεις και απειλές δηλαδή, βρίσκονται «προ-των πυλών» εδώ και χρόνια. Δεν υπάρχει κάτι το νεότερο. Οι απειλές αυτές ήταν γνωστές. Η γεωστρατηγική σκακιέρα έχει στηθεί. Τα πιόνια μένει να πάρουν θέση. (οι συμμαχικές μας δυνάμεις). Είναι καιρός τα αποτελέσματα συνεργασίας να πάρουν σάρκα και οστά.
«Τα γεγονότα τα οποία επέρχονται στην Ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου και Μέσης Ανατολής, αλλά και τα Βαλκάνια θα πρέπει να τα κοιτάξουμε ως ευκαιρία να αναπτύξουμε με όλες τις δυνάμεις μας την πολιτική μας στρατηγική και όχι απλά να συνεχίσουμε να αντιδράσουμε σε όποιον εξωγενή παράγοντα».
Υπάρχει πολιτικά και θεσμικά «ούριος άνεμος» υπέρ της Ελλάδος και της Ελληνικής κυβέρνησης στην παρούσα φάση.
Κυρίως λόγω:
1: της ορθής αντίδρασης στον ιό. Το οποίο ωστόσο αποτελεί μέχρι στιγμής εθνικό εσωτερικό θέμα. Τα αποτελέσματα αποτελεσματικής αντιμετώπισης της κρίσης, με πολιτικά μέσα, αν και πρώιμα, της επίδειξης δηλαδή κοινωνικής συνοχής, συμμετοχής και κυβερνητικής εμπιστοσύνης και συντονισμού θα πρέπει να αναβαθμιστούν και στο ρόλο της Ελλάδος αναφορικά με την Εξωτερική αλλά και αμυντική πολιτική.
2: Της πραγματιστικής αντιμετώπισης παρανόμων ροών μεταναστών. Σωστό είναι να μην ξεχασθεί η ορθολογική αντιμετώπιση του κύματος παρανόμων μεταναστών μέσο του Έβρου αλλά και της ταυτόχρονης κατασκευής οργανωμένων χώρων υποδοχή μεταναστών (κλειστής φύσεως). Της εθνικής συμμετοχής και ικανότητας όλων.
Αυτό δεν σημαίνει βεβαίως, πως η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού στο σύνολο τελείωσε. Όσο το μεταναστευτικό αντιμετωπίζεται από την γείτονα χώρα ως ασύμμετρος τρόπος επίθεσης προς την Ελλάδα και την ΕΕ, τόσο θα ενισχύεται το αίσθημα προστασίας των συνόρων του κράτους και της εθνικής μας ασφάλειας.
«Πρότασή μου είναι
η Ελλάδα να διαμορφώσει επιτέλους το «δικό της Στρατηγικό βάθος»
Να δημιουργηθεί νέος χάρτης εμπλοκής και συμμετοχής της Ελλάδας σε όλα τα οικονομικά, εμπορικά, διεθνή και στρατηγικά και στρατιωτικά, τεχνολογικά και βιομηχανικά επίπεδα και φόρα. Να δημιουργηθούν νέες υποδομές και να αναβιώσουμε το βιοτικό επίπεδο ζωής της Ελλάδας.
Να σχηματιστούν επί του πρακτέου οι νέες συμμαχίες (διμερείς και πολυμερείς). Όλες οι χώρες με τις οποίες έχουμε διμερή ή πολυμερή συνεργασία θα πρέπει να συμφωνήσουν. Ήρθε η στιγμή η Ελλάδα να συμμετέχει πρακτικά και όχι μόνο «ενεργά». Να ηγηθεί, να καινοτομήσει και ηγετικά και επιχειρησιακά.
Όσο και αν περάσει ο καιρός, οι πράξεις της γειτονικής μας χώρας ήταν και είναι δεδομένες. Και θα συνεχίσουν να γίνονται. Εξίσου, εμείς θα συνεχίσουμε να πιστεύουμε χρονικά πως κάποια στιγμή θα υπάρξει κάποιο επεισόδιο. Ωστόσο ας σημειωθεί πως αυτό δεν είναι αναγκαίο. Στο σημείο αυτό επιτρέψτε μου να πω πως δεν χρειάζεται να περιμένουμε κανέναν. Χρειάζεται απλά να ορίσουμε πολιτική και να έχουμε σοβαρές επιλογές. Σε περίπτωση που γίνει ένα επεισόδιο. Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα. Όσο μελετάμε τί ενδεχομένως να γίνει χωρίς ωστόσο να ορίζουμε πολιτικές επιλογές και να αναδείξουμε την ετοιμότητα μας, το θέμα αυτό θα αποτελέσει το Δούρειο Ίππο της Ελλάδας.
«Δεν χρειάζεται να λέμε τί θα κάνουμε.
Απλά να το πράξουμε αν αυτό είναι αναγκαίο»
Αντιθέτως καιρός είναι να υποδείξουμε εμείς τις κόκκινες γραμμές και να γίνει σαφές τί ελέγχουμε και σε τί συμμετέχουμε. Δεν είναι θέμα διεθνούς δικαίου μόνο. Είναι θέμα ρεαλιστικής πολιτικής. Τα όρια έχουν τεθεί. Και πρέπει να επισημανθούν. Χρειαζόμαστε όμως και εξίσου το ανθρώπινο δυναμικό, τις υποδομές και την πολιτική θέληση.
Ταυτοχρόνως, η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη πρέπει να οριστεί. Ναι στην συνεργασία οριοθέτησης. Αλλά δεν συζητούμε τις κόκκινες γραμμές μας. Εξίσου δημιουργούμε την ευκαιρία τώρα εκμετάλλευσης των πηγών μας, ενεργειακών και μη, αλλά επιδιώκουμε συμμετοχή, συνεργασία και εμπλοκή σε συνόδους και συνθήκες που άλλοτε δεν φανταζόμασταν.
Θα πρέπει να γίνει σαφής η Ελληνική μας αμυντική ικανότητα αλλά και η ικανότητα εμπλοκής υπό κανονικές συνθήκες ή και ασύμμετρες/υβριδικές πολύ-επίπεδες απειλές. Ευκαιρίες υπάρχουν πολλές για να δείξουμε την ικανότητά μας. Ακόμα περισσότερο συμμετοχή σε διεθνείς συμμαχίες αποτροπής επί του εδάφους και όχι με τεχνικά και μόνο μέσα.
Δεν πρέπει να έχει όρια η Ελληνική ικανότητα να ασκήσουμε εθνική πολιτικής δια μέσου προστασίας και προώθησης των εθνικών μας και Ευρωπαϊκών Συμφερόντων
Εξίσου, δεν θα πρέπει να υπάρχουν όρια που τελειώνει η ικανότητα των επιστημόνων μας και ειδικών. Η αρχή ίσως έγινε με τον τρόπο οργάνωσης και αντιμετώπισης του Κοροναϊού Covid-19. Καιρός να γίνει εφαρμογή και σε άλλα επίπεδα. Στην εξωτερικής μας και αμυντική πολιτική. Στην δημιουργία πολιτικής, με γνώμονα την παγκόσμια και εμπειρική εικόνα.
Ταυτοχρόνως, προτείνεται να γίνει ανασυγκρότηση για την συνάντηση των Ελλήνων του Εξωτερικού. Χρειάζεται συμμετοχή όλων. Πρέπει να γίνει ανασυγκρότηση του Συνδέσμου Αποδήμου Ελληνισμού με άλλη τεχνογνωσία και τρόπου συμμετοχής. Με συγκεκριμένη στρατηγική συμμετοχής και συντονισμό για τον ομογενειακό Ελληνισμός της οικουμένης. Πρέπει να ανοιχτούμε και πρέπει να κάνουμε τις «δημόσιές μας σχέσεις πιο ισχυρές» Δια της συμμετοχής, ομιλίας, αλλά και οπτικοακουστικών μέσων και διαφήμισης. Πρέπει, γιατί υπάρχει μια Ελλάδα και εκτός Ελλάδας.
Προτείνεται να αναβαθμιστεί ο ρόλος της Ελλάδας στον χώρο Παγκοσμίων Μέσων Ενημέρωσης. Χρειαζόμαστε σοβαρή αναβάθμιση στα οπτικοακουστικά μέσα. Χρειάζεται η δημιουργία Παγκόσμιου Κέντρου ενημέρωσης με κέντρο την Ελλάδα. Από την Ελλάδα στον Κόσμο όλο. Γίνεται.
«Σε αντιδιαστολή με το πρόσφατο παρελθόν, πιστεύεται πως ήρθε πλέον η ώρα των αποφάσεων. Και της πραγματικής αλλαγής»
Συνοψίζοντας, αποτροπή των όσων προκλήσεων είναι ένα θέμα, ουσιαστική ωστόσο αντιμετώπιση όλων των «παραδοσιακών ζητημάτων» είναι άλλο. Καθώς ο κόσμος προχωράει πρέπει εμείς να προχωρήσουμε πιο ουσιαστικά. Να δημιουργήσουμε. Χρειάζονται σταθερά και συνεχιζόμενα μέτρα αντιμετώπισης όλων των προκλήσεων. Πρακτικά και ουσιαστικά. Με μέσα τα οποία να ορίζουν τα ελληνικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα. Να προσδίδουν ασφάλεια αλλά και κοινωνική συνοχή.
Η Ελλάδα θα πρέπει να γίνει πραγματικά, η χώρα των ευκαιριών. Και για όσους δεν πιστεύουν πως γίνεται… είναι απλό. Γίνεται. Θέλει συντονισμό και θέληση και πίστη σε αυτό που κάνει κάνεις. Θέλει όμως και ηγεσία. Υπάρχει. Γίνεται.
Οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε ώριμα, ουσιαστικά και προληπτικά, τις υπάρχουσες και όλες τις ασύμμετρες απειλές. Πρέπει να σχεδιάσουμε το εγγύς και μακροχρόνιο στρατηγικό μέλλον και βάθος. Δεν πρέπει να υπάρχει όριο.
«Καλώς ορίσαμε στον 21ο αιώνα.
Όλα γίνονται και όλα θα πρέπει να αλλάξουν».
Τα γεγονότα αυτά αν δεν αντιμετωπιστούν πολύ σύντομα θα ανατρέψουν, το εν δυνάμει ακόμα, αναπτυξιακό κλίμα που επιδιώκεται για την χώρα μας. Πιθανώς να σημάνει αλλαγή στάσης των εταίρων και συμμάχων μας δεδομένων των γεωστρατηγικών αλλαγών και αντιδράσεων αλλά και «ευκαιριών».
Τα γεγονότα τρέχουν. Οι προκλήσεις είναι πολλές. Και όσο οι νέες συμμαχίες μας δεν παίρνουν σάρκα και οστά δεν θα συντελεστούν ποτέ μακροχρόνιες συμμαχίες με πρακτικά θετικό πρόσημο.
«Τίθεται λοιπόν θέμα Εθνικής Στρατηγικής και Ασφάλειας επί του Στρατηγικού Βάθους, χρόνου και πολιτικής πράξεων της Ελλάδας»
Πρακτικές προτάσεις πρέπει να συνεχίσουν να ρέουν. Να είναι ρεαλιστικές. Εμπειρικές, επιστημονικές, στρατιωτικές, οικονομικό-κοινωνικού, εκπαιδευτικού και πολιτιστικού τακτικού και επιχειρησιακού συντονισμού. Να δημιουργήσουμε οικονομικά μακροχρόνια ουσιαστικές, επενδυτικά νομικά ορθολογικές και με προοπτικές κοινωνικές. Να είμαστε χαρούμενοι. Να είμαστε δεκτικοί. Αλλά να είμαστε συνεπείς στις υποχρεώσεις μας. Να είμαστε υπερήφανοι και πάλι. Να είμαστε όπως είμασταν πρωτεργάτες της νέας ευρωπαϊκής ιδέας.
Δεν είναι δυνατή πλέον η ανάλυση κινήσεων μόνο του ‘αντιπάλου’ και το ‘περίμενε’ μέχρι να αντιδράσουμε.
«Καιρός να πετάξουμε το μπαλάκι στο δικό τους γήπεδο».
