- Πρώτον, η απόφαση της Σπάρτης να κηρύξει τον πόλεμο στην Αθήνα.
- Δεύτερον, η καταστροφή της Μήλου από την Αθήνα, ένα μικρό κράτος που επιδιώκει να διατηρήσει την ουδετερότητα του.
- Και τρίτον, η εισβολή της Αθήνας στη Σικελία, η οποία ήταν σύμμαχος της Σπάρτης.

Ένα κρίσιμο στοιχείο της Ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου που απέδωσε ο Θουκυδίδης και στο οποίο δεν έχει δοθεί η πρέπουσα σημασία μέχρι στιγμής είναι ό, τι όλες οι καταστροφές που συνέβησαν τόσο στη Σπάρτη όσο και στην Αθήνα προκλήθηκαν από λαϊκιστές και εθνικιστές. Είναι μια ιστορική ειρωνεία ότι και σήμερα, οδηγούνται στην εξουσία πρόσωπα που αντιπροσωπεύουν ένα κύμα δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων με τις ελίτ να καταγγέλλονται ως διεφθαρμένες. Αυτό αποδεικνύει ξανά και ξανά ό, τι οι ζωντανές κοινωνίες καταστρέφονται από θυμωμένες ή αδιάφορες κοινότητες που αγνοούν τη συγκράτηση και τη συμβουλή των έμπειρων και μορφωμένων ελίτ.
Ο Θουκυδίδης συνδέεται με το σκληρό ή ακραίο ρεαλισμό. Είναι χαρακτηριστική η φράση του, “οι ισχυροί πράττουν ό, τι τους επιτρέπει η δύναμή τους και οι αδύναμοι υποχωρούν και το δέχονται”. Έτσι είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί οι πολιτικοί που καμιά φορά “βάζουν τον μανδύα του εθνικισμού” εκφράζουν την εκτίμηση των ψηφοφόρων τους. Αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι αυτές οι απόψεις είναι μόνο μια κλωστή σε μια ταπετσαρία που αντιπροσωπεύει το διεθνές σύστημα. Στην πραγματικότητα, τα κράτη που διακηρύσσουν αυτά τα σκληρά εθνικιστικά αισθήματα εναντίον άλλων κρατών βυθίζονται τελικά, από αυτά τα ίδια.
Πότε και πώς βυθίζονται, το βλέπουμε στις κρίσιμες στιγμές της απόφασης, όταν θα κληθούν να ικανοποιήσουν τα πλήθη ή τους φιλόδοξους σφετεριστές, τότε οι πολιτικές τους καταλήγουν στην κατάρρευση της εξουσίας τους. Ας εξετάσουμε τα τρία κύρια σημεία λήψης αποφάσεων στον Πελοποννησιακό Πόλεμο του Θουκυδίδη, με το βλέμμα στραμμένο στο σήμερα: